Het project ‘Versteende Getuigenissen‘ werd in 2010 gelanceerd in de schoot van de erfgoedcel TERF en de intergemeentelijke onroerend erfgoeddienst RADAR (nu gebundeld onder projectvereniging BIE). Versteende Getuigenissen is een databank waarin enerzijds funerair erfgoed geïnventariseerd en ontsloten wordt, en anderzijds de administratieve gegevens van een begraafplaats kunnen geraadpleegd worden. Het Midwestoverleg gaf eind vorig jaar goedkeuring voor een grondige herontwikkeling van de toepassing. Door de inkanteling van projectvereniging BIE in DVV MIdwest komt Versteende Getuigenissen ter beschikking van alle Midwest-besturen.

De aandacht voor funerair erfgoed is de voorbije jaren gestaag gegroeid. Meer en meer gemeenten herwaarderen bijvoorbeeld hun al dan niet beschermde begraafplaats tot een parkbegraafplaats of gaan op zoek naar creatieve manieren om oude monumentale graven te herbestemmen, door in ruil voor de restauratiekost de concessie opnieuw ter beschikking te stellen van particulieren. BIE ondersteunde de voorbije jaren hun gemeenten om hun funerair erfgoed te inventariseren, vooral via vrijwilligers en heemkundige kringen. Het huidige project was aanvankelijk beperkt tot de BIE-gemeenten (Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Lichtervelde, Moorslede, Roeselare en Staden), maar werd intussen ook opgepikt buiten West-Vlaanderen (Leuven, Londerzeel, Geraardsbergen en Antwerpen).

Het resultaat van deze inventaris is raadpleegbaar in de vorm van een alfanumerieke databank, met foto’s en beschrijvingen. Hoewel Versteende Getuigenissen ook een GIS-toepassing is (ontwikkeld door de firma GeoIT, nvdr), is het kaartluik door bijna geen enkele gemeente echt gebruikt. Reden hiervoor is meestal de afwezigheid van een GIS-verantwoordelijke, de mindere gebruiksvriendelijkheid van de toepassing of soms ook gewoon geen kennis van het project zelf. Het GIS-luik van Versteende Getuigenissen bestaat uit 2 kaartomgevingen: een voor het funerair erfgoed en een losstaande GIS-omgeving waarmee gemeenten hun administratieve basisgegevens eenvoudig kunnen publiceren. In Lichtervelde (sinds 2019) en Ingelmunster is hier bijvoorbeeld al dankbaar gebruik van gemaakt.

Het feit dat er voor het erfgoedluik en de administratieve data nu twee losstaande kaartomgevingen zijn, is al een eerste reden om het project aan een grondige make-over te onderwerpen: erfgoed en administratieve data moeten in één en dezelfde kaarttoepassing raadpleegbaar zijn. Daarnaast is de hele interface aan een opfrisbeurt toe, moeten de import-functionaliteiten verbeterd worden en zijn er door het voortschrijdend inzicht verschillende verbeterpunten bij de tool voor (erfgoed)inventarisatie zelf.

Projectvereniging BIE coördineert het project in samenwerking met de intergemeentelijke GIS-coördinator van de DVV Midwest. We verwachten de eerste resultaten vanaf eind 2020. Door de inkanteling van BIE in de DVV Midwest (vanaf 2021), komt Versteende Getuigenissen 2.0 ter beschikking van alle Midwest-besturen. De ambitie binnen Midwest is om uiteindelijk alle besturen hun begraafplaatsen digitaal te kunnen laten ontsluiten via dezelfde weg.

Doordat Versteende Getuigenissen daarnaast als funerair erfgoedproject in Vlaanderen nog steeds uniek is, en intussen steeds verder vorm krijgt door de ervaring en de input van experten, biedt dit project misschien ook wel een kans om het te laten oppikken op een hoger niveau en – wie weet – zelfs te laten uitgroeien tot een authentieke bron voor het funerair erfgoed in Vlaanderen.