Een GIS-verplichting die slachtoffer wordt van zijn eigen succes. Dat is wat er geleidelijk aan gebeurd is met het Generiek informatie Platform Inname Openbaar Domein (GIPOD). Door het steeds stijgende hergebruik (vooral de Hinderpremie) en onder invloed van de digitalisering van de worklfow voor inname openbaar domein bij lokale besturen, was GIPOD op een punt gekomen dat het concept zelf stilaan niet meer voldeed aan de huidige noden en verwachtingen. Daarom werd in 2017 een strategische business case opgesteld om het datamodel en platform fundamenteel te herwerken. Informatie Vlaanderen gaf de voorbije weken een presentatie specifiek voor de lokale besturen over de stand van zaken van dit traject. De bedoeling is om GIPOD 2.0 in september 2020 te lanceren.

Toen GIPOD in 2016 een GIS-verplichting werd, was het al duidelijk dat dit een voorbeeld was van een decretale verplichting die – door het op de juiste manier te gebruiken – een meerwaarde kon betekenen voor het stroomlijnen van de gemeentelijke processen rond inname openbaar domein. “Niet omdat het moet, maar vooral omdat je er iets mee kan doen”: onder dat motto schreef VVSG in 2017 een handreiking voor de GIPOD-coördinator, die vandaag de dag nog steeds relevant is.

Waarom vernieuwen?

Een eerste belangrijke reden voor de vernieuwing is het stijgend hergebruik door o.a.

• Hinderpremie
• Hulpdiensten
• Navigatietools (vb. Waze)
• Vlaams Verkeerscentrum
• Burgerloket (“Hinder in jouw buurt”)
• Automatisch informeren van ondernemingen (proefproject van Unizo)
• Communicatie rond hinder o.b.v. GIPOD door lokale besturen (Geopunt, GIPOD,-WMS)
• Smart City: als aanvulling op andere toepassingen en data rond slimme mobiliteit

Daarnaast bleek het huidige datamodel te stroef en te beperkt om bepaalde relevante en genuanceerde informatie te capteren. Dit kwam meer en meer tot uiting o.a. bij:

• Het toepassen van bepaalde afsprakenkaders (vb. Code Nutswerken op gemeenteweken + gewestwegen)
• Eenvoudige registratie van kleine innames (vaak i.k.v. jaarvergunningen)
• Complexe innames met sterk genuanceerde en gefaseerde vormen van hinder
• Invloed van gedigitaliseerde workflows binnen gemeenten
• Het uitwerken van gelinkte data (zie project LBLOD-mobiliteit)

Ten slotte was er ook de behoefte aan een duidelijkere semantiek (eenduidige betekenis van concepten en componenten) en wil men streven naar de erkenning van GIPOD als authentieke bron, wat een verplicht hergebruik impliceert en hogere eisen naar datakwaliteit.

Wat verandert er allemaal?

Enkele concrete veranderingen:

• In het nieuwe datamodel komen er 4 hoofdtypes van innames (met verschillende subtypes):
  • Grondwerken (ondergronds)
  • Werken bovengronds
  • Evenementen
  • Parkeerverboden
• Het wordt mogelijk om kleine innames (“puntwerken”) op adres te registreren.
• Koppelen van innames wordt mogelijk (vb. wekelijkse markt aan parkeerverbod)
• Een duidelijkere en genuanceerdere semantiek voor statussen, afhankelijk per type inname
• Er komen verschillende types van innamezones:
  • Grondwerkzone + werfzone
  • Corridor
  • Evenementenzone + gevolgzone
  • Parkeerverbodzone
• Voor het concept “Hinder” komt er een volledig nieuwe module in GIPOD:
  • Koppelbaar aan meer dan een inname, project…
  • Apart koppelbaar aan een zone of periode
  • Gevolg voor specifieke doelgroepen
  • Hinder kan ook zonder inname (bv. inname op privaat domein met hinder op openbaar domein)
  • Hinderzone kan ook op een andere plaats dan de innamezone
• Ook voor omleidingen komt er een aparte module, analoog aan “Hinder”:
  • Koppelbaar aan meer dan een inname, project
  • Apart koppelbaar aan een zone of periode
• Een nieuw concept voor “Project“, waarin alle soorten innames, hinder en omleidingen aan mekaar kunnen gekoppeld worden, met fasering.
• Conflictdetectie zal onmiddellijk spelen bij de aanmaak van een inname. Conflicten worden slimmer berekend.
• Mogelijkheid om een sperperiode en tijdelijk verbod op werken in te stellen

• De communicatie rond aanvragen voor grondwerken door nutsmaatschappijen aan gemeenten zal via het GIPOD-platform verlopen (rechtstreeks of in sync met een gemeentelijke software).
• Idem voor het vragen van advies van De Lijn (via GIPOD zelf of door een service in te bouwen in een eigen systeem).
• GIPOD 2.0 zal zelf geen workflow voor het aanvragen en behandelen van vergunningen bevatten.

De samenwerkingsovereenkomst werd begin dit jaar ondertekend door 27 partners. Financiering gebeurt 50-50 door de netbeheerders en het Vlaams Gewest. Zij vormen het bestuurscomité samen met VVSG, die enkel inhoudelijk bijdraagt.

De inwerkingtreding van het uitvoeringsbesluit (aanvankelijk voorzien op 1/3/2019) was al uitgesteld naar 1/6/2021, maar er komt een volledig nieuw decreet waarin nieuwe rollen en verantwoordelijkheden omschreven zullen worden, aangepast aan het nieuwe datamodel.

Informatie Vlaanderen heeft uitdrukkelijk een uitgebreid traject voor co-creatie opgezet waarop ook steden en gemeenten uitgenodigd werden. Klik hier voor een gedetailleerd overzicht en verslagen van de business werkgroepen. Wie nog wenst deel te nemen aan de laatste business werkgroepen kan nog steeds contact opnemen met els.bossier@kb.vlaanderen.be.

GIPOD 2.0 zou al gelanceerd worden in september 2020. De dienstenleveranciers zijn al geruime tijd betrokken via aparte business werkgroepen. Zowel Merkator, Geosparc als GeoIT zijn intussen gevestigde waarden in dit domein en zijn achter de schermen al geruime tijd aan het anticiperen op de nieuwe ontwikkelingen. GIPOD 2.0 wordt voor hen een enorme uitdaging, maar biedt ongetwijfeld ook kansen om hun software nóg effectiever en genuanceerder te maken.

Houd alvast 26/3/2020 vrij voor de roadshow van Informatie Vlaanderen over GIPOD 2.0 in Brugge (meer info later).

Klik hier voor de volledige presentatie van 23/9/2019.