De sneeuw kon ons niet tegen houden om samen te komen ten huize WVI. We trakteerden onze mede West-Vlaamse GIS coördinatoren op de volgende onderwerpen:

Evolutie historische atlas waterlopen 1950 – Piet De Rycke

De onbevaarbare waterlopen in de provincie hebben een rijke geschiedenis van gedetailleerde opmetingen, met de eerste papieren versie in 1877 en een uitgebreide meting tussen 1950 en 1960. De evolutie omvatte papieren kaarten tot 2000, waarna digitalisering plaatsvond.

Toen in ’21 de vraag voor de digitale atlas van Vlaanderen kwam was de dienst waterlopen al bijna klaar met het digitaliseren van de kaarten van 1950, de dataformaten kwamen echter niet overeen. Gezien de vergevorderde staat van de digitalisatie is beslist om het huidige project af te werken en publiek te stellen via Geoloket.be. Je vind het loket door door te klikken naar waterlopen. In de kaart krijg je een pop-up als je op een punt klikt, via deze weg krijg je toegang tot de detailkaart en beschrijvende tabel.

Rechtstreekse link naar het loket.

Het plan is om in 2028, wanneer de Vlaams Hydrografische Atlas opnieuw (na openbaar onderzoek) publiek wordt gesteld, de opmetingen en kennis die nu beschikbaar is maximaal in het VHA te verwerken.

Ter info in het kader van VIP: De basisregels rond waterlopen is dat teelten 1 meter afstand moeten bewaren, voor het onderhoud moet er langszij 5 meter afstand van ‘bovenkant kruin’ (= de huidige breedte van de waterloop) gehouden worden (erfdienstbaarheid). De echte locatie van die 5 meter kan niet op basis van VHA gedefinieerd worden.

Heb je hier meer vragen over neem dan zeker contact op met Piet De Rycke van de provincie West-Vlaanderen.

Overstromingsloket Ledegem (Ine De Cubber, WVI)

Ine De Cubber maakte een ad hoc project rond wateroverlast in november 2023.

In Ledegem was er heel wat overlast en de vraag kwam of ze een kaartje kon maken met alle meldingen van de brandweer. Met een visualisatie van de categorieën was een eenvoudige GIS toepassing zeer krachtig om inzichten te leveren waar de problemen zich vooral situeerden. De tweede vraag was om de op papieren plan aangeduide zondes die overstroomd waren en de straten die hierdoor afgezet waren in een digitaal loekt te vertalen. In combinatie met de pluviale risicozones is vast te stellen dat deze voorspellingen goed overeen komen met de waargenomen overlast.

Omdat beelden meer zeggen dan woorden werden via facebook en politie en brandweer foto’s en dronebeelden verzameld om een betere inschatting van de impact om de omgeving te kunnen doen. Met visuele punten werd de foto op de kaart er onder gelegd. (‘drape’ met zeer veel referentiepunten). Het geeft veel fouten in delen  van de foto veraf van het opname punt, maar het geeft wel een goed idee.

Het loket staat niet openbaar omdat er privé informatie in staat, de opzet was inzicht creëren voor de interne diensten.

Conclusie: de pluviale voorspellingskaarten zijn te vertrouwen. Zelf de kleine zones die net niet overstroomd zijn komen overeen:

Kortnieuws (Philippe Derynck, Coördinator GIS & geo-informatie)

• ArcGIS desktop licentie
  • Op basis van een enquête is beslist om in de toekomst de inspanningen te leveren om de licentie kosteloos te blijven aanbieden.
  • Elke gemeente heeft zijn eigen esri klantnummer, alle ondersteuning gebeurt via CEVI. Heb je meerdere licenties zit dat onder hetzelfde klantnummer.
• GISWest Bib Add-In voor ArcGIS Pro
  • Er is een GISwest extensie die de kaartbibliotheek van de provincie beschikbaar maakt
  • De data is via ARGIS gepubliceerd en daardoor functioneler dan wms of wmts, er is nu ook metadata te vinden
  • Samengesteld op basis van advies van beleidsdienst, beperkter dan de catalogus van Vlaanderen maar functioneler
  • Qgis gebruikers kunnen via deze ArcGIS services inladen, via de url.
  • Zoeken op adres is gewijzigd en gaat nu via de geocoding service van ArcGIS pro. Je kan er ook mee geocoderen, gaat via een aftap van het GRAR (zeer snel en zonder beperking op aantal records).
  • Opzoeken van percelen is geschrapt door GDPR beperkingen.
  • Voor CEVI klanten is de GISwest bib beschikbaar via de kaartbibliotheek.
• Woonbehoeftestudie
  • Woonprogrammatie opmaak door dienst Ruimtelijke Planning van de provincie, komt er omdat  vermoedensROP van Vlaanderen die niet te vertrouwen lijkt.
  • In de woonprogrammatie wordt de vraag naar nieuw aanbod geconfronteerd met het in de gemeente nog beschikbare woonaanbod.
  • Elke gemeente moet een in gis raadpleegbaar digitaal ROP aanleveren en een vragenlijst invullen.
  • Als die data beschikbaar is maakt de dienst Ruimtelijke Planning van de provincie een woonbehoeftestudie (een per week)
  • Contactpersoon: Tim Van Beveren 
  • Philippe besprak met Tim of het vermoedensROP voor de gemeentes beschikbaar kan worden gemaakt, dit ziet er zo naar uit maar kon bij ter perse gaan nog niet bevestigd worden.
  • In tegenstelling tot wat in de vergadering werd gezegd moeten de gemeentes hun ROP wel nog steeds zelf inladen in de RWO datamanager.
• Kansarmoedeatlas
  • 5e versie werd voorgesteld in december 2023
  • Gerealiseerd door steunpunt Data en Analyse van de provincie West Vlaanderen
  • Zoekt antwoord op vragen als: welke zijn de kansarme buurten? Wat zijn de kenmerken van de buurbewoners binnen deze buurten? Hoe evolueren deze buurten?
  • Bij deze editie zijn er gemeentelijke steekkaarten via ESRI StoryMaps beschikbaar. In tegenstelling tot de papieren versie kan je met deze toepassing een verhaal maken.
  • Op het einde is ook een geoloket beschikbaar waar alle lagen naar eigen voorkeur kunnen aan en af zetten.
  • Bekijk het zeker ook als een suggestie hoe je je eigen data kan ontsluiten via StoryMaps, het opmaken is zeer intuïtief.
  • https://kansarmoede.west-vlaanderen.be/

‘Field Maps’ bij de Technische diensten van Wingene (Wouter Verhelst, afdelingshoofd Ruimte)

Wouter Verhelst, afdelingshoofd Ruimte van Wingene, vertelde over de opmerkelijke digitalisering van de technische dienst in zijn gemeente. De transformatie begon met een stevige GIS-traditie, waar Alex Kerckaert, tevens voorzitter van VVSG-GIS tot 2014, de basis legde. Onder de paraplu van ICT wordt al vele jaren een GIS-plan opgesteld en dit heeft duidelijk vruchten afgeworpen.

Een grote stap kwam in 2021 door de digitalisering van werkopdrachten met Topdesk. Wingene werkt hiervoor samen met Roeselare. Het jaar daarop werd Topdesk gekoppeld met Arinto, waardoor een digitaal planbord en tablets voor buitenteams snel werden geïntegreerd.

GIS werd intensief gebruikt, met talrijke raadplegers voor externe loketten zoals korte keten, strooizones en lenteschoonmaak. De data-editing omvatte onder andere het bijwerken van het bomenplan door de groendienst en het creëren van potentiekaarten. Inventarisaties van groenzones werden uitgevoerd, zelfs met hulp van vakantiejobs en verkeersborden werden gemeld via de Moovin app op smartphones.

De meerwaarde werd snel opgemerkt door de collega’s en daarmee ook de vraag om uit te bereiden naar nieuwe toepassingen, zoals registeren van rattevallen, invasieve exoten, aanplakking omgevingsvergunning, allerlei verkeerinfrastructuur (verkeerstellingen, verkeerseilanden,…), fietsbeugels, roosters in beken, te vervangen bomen, vuilnisbakken,… Dit alles via ArcGIS online en met maximaal 5 attributen.

Een groot voordeel was dat er meerdere mensen binnen de diensten affiniteit hebben met GIS, zo gebruiken de ruimtelijke planner (crowdsourcing rond veldkapellen met servay123) en de mobiliteitsambtenaar (inventarisatie lijnelementen en analyses voor draaicirkels) GIS intens, maar ook dienst vrije tijd ging op eigen initiatief aan de slag met fiets en wandelroutes in google maps, te downloaden als gpx.

Als conclusie gaf Wouter mee:

• Digitalisering van andere processen als aanleiding
• Creëer enthousiasme:
  • Early adopters als ambassadeur
  • Goede tools creëren draagvlak
  • Eigen werk visueel maken
• Uitdaging: interne datastructuur onder controle houden
  • AGOL-data: automatisch synchroniseerbaar met SQL Spatial via Databeheertool CEVI
• Durf te experimenteren met verschillende systemen, afhankelijk van de finaliteit (desktop GIS, WAB, AGOL, QGIS, Survey123, Field Maps, Google Maps)

Nostalgeo (Luc Mus, GIS coördinator Stad Ieper)

In Nostalgeo creëer je een ‘streetview of the past’. Het is een online kaartservice waarbij je oude foto’s kan bekijken in combinatie met het straatzicht van vandaag. Je kan er eigen foto’s gratis aan toevoegen.

https://nostalgeo.com/

Hoewel het een heel interessante en eenvoudig te gebruiken tool is zijn er toch enkele bedenkingen. De tool is gebouwd door een privé bedrijf die het vooral als demo gebruikt voor de zaken ze kunnen bouwen voor je. En hoewel het al 10 jaar bestaat is er geen garantie dat het altijd zal blijven bestaan. Opgelet met auteursrechten, niet alles kan zo maar opgeladen worden. En voor wie gewoon wil grasduinen, in West-Vlaanderen mogen nog wel wat foto’s bij komen.