Van CRAB naar Gebouwenregister: gevolgen voor de gemeente 

Op 12/6 gaf Jan Laporte van Informatie Vlaanderen een infosessie over de toekomst van CRAB en het Gebouwenregister. 

• Afstemming Rijksregister-CRAB

Een van de belangrijke veranderingen op korte termijn is de afstemming van het Rijksregister op CRAB vanaf 1/1/2018. Tot op heden konden naar eigen goeddunken adressen gecreëerd worden in het Rijksregister, wat vaak tot misverstanden en frustraties leidde bij CRAB-beheerders. Vanaf 1/1/2018 zal bij het toevoegen van nieuwe adressen in het Rijksregister enkel uit CRAB-adressen kunnen gekozen worden. Ook bij het inschrijven op clandestiene (vb. niet-vergunde) adressen zal een CRAB-adres moeten gebruikt worden, zij het met de status “officieus”.

De CRAB-beheerder wordt hiermee dus de enige initiator van nieuwe adressen. Dit is een goede zaak voor de datakwaliteit, maar de afstemming en samenwerking tussen de diensten die CRAB beheren en de dienst Burgerzaken wordt hierdoor belangrijker dan ooit.

• Nieuw datamodel voor het Rijksregister

Er is een samenwerkingsovereenkomst goedgekeurd waardoor alle gewesten én de federale overheid verplicht worden om een gemeenschappelijk datamodel voor adressen te gebruiken (BeSt-Add – Belgian Streets and Adresses). In navolging hiervan herziet het Rijksregister zijn meer dan 40 jaar oude datastructuur van adresnotatie. Het nieuwe datamodel ‘IT020’ (voor de nieuwe adressen wellicht vanaf 1/5/2018) zal bijvoorbeeld 12 karakters bevatten voor huis- en busnummers i.p.v. de huidige 4 (ook indexletters zullen in het huisnummerveld toegelaten zijn) en er komen extra velden bij in functie van het Gebouwenregister (zie onder). IT020 zal enkel gebruikt worden voor de nieuwe adressen. Voor de bestaande adressen wordt een koppeling voorzien (géén hernummering). De lijst met resterende onkoppelbare adressen zal aan de gemeente bezorgd worden.

• Van CRAB naar Adressen-/Gebouwenregister

Het CRAB krijgt in de toekomst een nieuwe naam en structuur en wordt het Adressenregister. Dit Adressenregister zal een geheel vormen met het Gebouwenregister en samen met het Wegenregister tegen eind 2018 deel uit maken van een volwaardig stelsel van Vlaamse Basisregisters (VBR). Een belangrijk verschil is dat waar momenteel in CRAB een of meerdere adressen aan een puntlocatie worden toegekend, deze in het Adressen-/Gebouwenregister zullen gekoppeld worden aan 1 adresseerbaar object (een gebouweenheid, een perceel of een stand-/ligplaats). Bij de vertaalslag blijven de huidige CRAB-adressen automatisch gekoppeld aan hun oorspronkelijk gekoppeld gebouw. Bij meerdere adressen (bv. busnummers), wordt er automatisch een gebouweenheid per adres gemaakt, met één gemeenschappelijk gedeelte dat ook een adres kan krijgen.

Voorlopig blijven de adressen nog zeker tot 2019 decentraal beheerd worden via het CRAB en de LARA-toepassing, maar de CRAB-gegevens zullen vanaf juli 2017 wel al systematisch vertaald worden naar een eerste versie van het Adressen-/Gebouwenregister. Zonder dat ze het beseffen, zullen veel CRAB-beheerders in feite dus al het Adressen- en Gebouwenregister aan het voeden zijn. LARA wordt in de toekomst herwerkt tot een nieuwe omgeving voor decentraal beheer door gemeenten.

Het huidige CRAB-datamodel zal in het Adressenregister ook vereenvoudigd worden. Concreet betekent dit voor de CRAB-beheerder het volgende:

• je moet nu al geen rekening meer houden met het verschil tussen bus- en appartementsnummer
• invullen van een begin- of einddatum heeft geen zin meer
• de statussen van een adres en een gebouw worden vereenvoudigd, dus het gedetailleerd bijhouden van bepaalde statussen is ook niet meer nodig

Zie de presentatie voor details.

• Belangrijk: naar een federale richtlijn voor uniformiteit bij het toekennen van adressen?

Vanuit de Vlaamse overheid werd tot nu toe nooit echt gestreefd naar uniformiteit rond het toekennen van CRAB-adressen, maar in het kader van BeSt-Add ligt er deze keer wel een ontwerpvoorstel op tafel voor een federale richtlijn. Het is uitermate interessant om dit document al eens door te nemen, want de toepassing ervan zal voor veel gemeenten een grote verandering betekenen in hun adressenbeleid. Er wordt gestreefd naar een vereenvoudigd gebruik van busnummers: met het Gebouwenregister zal het niet langer nodig zijn om een aanduiding van de verdieping op te nemen in het subadres (dit was oorspronkelijk een suggestie van veel brandweerzones, ook in de Midwest). Het gebruik van een 0 als eerste cijfer (vb. 0101) zou bijvoorbeeld zelfs niet meer toegelaten worden.